مهندسی مدیریت ساخت
مهندسی مدیریت ساخت
مهندسی و مدیریت ساخت معروف به مدیریت ساخت یکی از شاخه‌های مهندسی عمران است که به مدیریت زمان، هزینه و کیفیت در ساخت می‌پردازد. این رشته از مهندسی عمران که از پایان دهه ۱۹۷۰ رواج یافت برای بهبود مدیریت پروژه‌های عمرانی و سعی در ایجاد یکپارچگی در مدیریت ایجاد گردید. مدیریت پروژه، کنترل پروژه، مدیریت پیمان، روش‌های ساخت و ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست ازجمله مباحث اصلی این رشته هستند. در سال‌های اخیر مدیریت زیرساخت هم در این رشته موردتوجه زیادی قرارگرفته است
کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت یکی از گرایش‌های دوره کارشناسی رشته مهندسی عمران می‌باشد. برای موفقیت در پروژه‌های عمرانی داشتن دانش و مهارت‌های فنی پروژه کفایت نمی‌کند، بلکه نیاز به توانایی و مهارت‌های مدیریتی نیز می‌باشد؛ و در کنار آن به‌وسیله تحقیقات می‌توانند به بررسی و تجزیه‌وتحلیل کاربرد ابزارهای جدید در پروژه‌های ساخت بپردازند
تفاوت مهندسی مدیریت ساخت با مهندسی مدیریت پروژه و ساخت
گرایش مدیریت پروژه و ساخت تقریباً زیرگروه مستقیم معماری محسوب می‌شود حال‌آنکه رشته مهندسی و مدیریت ساخت جزو گرایش‌های عمران در مقطع کارشناسی ارشد می‌باشد و شاید همین امر باعث ایجاد تفاوت‌هایی نه‌چندان زیاد مابین این دو رشته شده که می‌توان از تفاوت اسمی این دو رشته نیز آن را درک کرد رشته مدیریت پروژه و ساخت باهدف قرار دادن کلیات پروژه‌های عمرانی بدون توجه ویژه به جزئیات اجرایی آن مباحث خود را پیش می‌گیرد حال‌آنکه رشته مهندسی مدیریت ساخت با دیدی عمرانی به جزئیات یک طرح و نحوه ساخت آن توجه دارد
معرفی گرایش مهندسی و مدیریت ساخت
مهندسی و مدیریت ساخت یکی از گرایش‌های رشته‌ی مهندسی عمران است که به‌صورت حرفه‌ای به طراحی، ساخت و مدیریت زیرساخت‌هایی ازجمله بزرگراه‌ها، پل‌ها، فرودگاه‌ها، راه‌ها، ساختمان‌ها و سدها می‌پردازد. تفاوت این مهندسان با مهندسان عمران معمولی این است که این مهندسان علاوه بر تسلط بر طراحی مانند مهندسان عمران معمولی، بر مدیریت پروژه نیز مانند مدیران اجرایی ساخت و کنترل پروژه اشراف دارند. بااین‌حال به‌صورت کلی می‌توان گفت مهندسان عمران بر روی کار طراحی تمرکز بیشتری دارند. مسائل مهم در مدیریت پروژه این است که چگونه یک پروژه را در زمان مقرر، ازلحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه و باکیفیت قابل‌قبول تحویل داد
در رشته عمران گرایش مهندسی و مدیریت ساخت، انجام وظایف و نقش‌های مدیریتی نمود بیشتری یافته و هدف تربیت افرادی است که در عین دارا بودن توانایی‌های یک مدیر، قادر به اجرای وظایف یک مهندس عمران نیز باشند. به‌عبارت‌دیگر توانایی‌های لازم جهت برنامه‌ریزی، هدایت، نظارت، اجرا و کنترل ساخت پروژه‌های بزرگ عمرانی در سطح ملی، منطقه‌ای و شهری را دارا باشند. پروژه‌هایی نظیر سدهای بلند، بندرها و سازه‌های دریایی، پالایشگاه‌ها نیروگاه‌ها، مجتمع‌های بزرگ مسکونی واداری، سازه‌های بلند، پل‌های با دهانه بزرگ و سیلوها و نظایر آن‌ها
توانایی‌ها
مهندسان ساخت درواقع حلال مشکلات هستند لذا آنان می‌توانند در جهت بهبود سازه در تطابق با نیازهای محیط آن کمک شایانی بکنند. آن‌ها باید در درک چرخه‌ی حیات سازه و مشکلات اجرایی آن مهارت داشته باشند درنتیجه داشتن درک خوبی از ریاضی و علم مهندسی برای آنان امری ضروری است. به‌علاوه داشتن سایر مهارت‌ها ازجمله تفکر تحلیلی، مدیریت زمان و مهارت ارتباطی خوب برای آنان امری ضروری به نظر می‌رسد
فارغ‌التحصیلان این رشته دارای توانایی اجرائی و تحقیقاتی لازم برای حل مسائلی که در زمینه‌های مدیریت ساخت و اجرای پروژه‌ها رخ می‌دهد، خواهند بود. برخی از این توانائی‌ها عبارت است از
ارزیابی و کنترل پروژه‌های عمرانی، مدیریت پروژه و امور پیمان در ابعاد حقوقی، اقتصادی و اجرایی، امور قراردادها، برنامه‌ریزی و کنترل پروژه‌ها، هدایت و رهبری منابع انسانی، تحلیل انواع مصالح و روش‌های ساخت، تجزیه‌وتحلیل عملیات ساخت و نگهداری پروژه‌های بزرگ، استفاده بهینه از ماشین‌آلات و روش‌های ترمیم سازه‌ها
زمینۀ فعالیت و آیندۀ شغلی
:در این گرایش انواع روش‌های مدیریتی، پیمان‌ها و قراردادها، برآورد هزینه‌ها و انواع روش‌های اجرایی مطرح می‌شود، بنابراین فارغ‌التحصیلان این دوره زمینه فنی و علمی کافی برای احراز مشاغل زیر رادارند
همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئولِ اجرا و ساخت پروژه‌های عمرانی بزرگ نظیر وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نفت، وزارت صنایع، سازمان برنامه‌وبودجه، شهرداری‌ها و سازمان نظام‌مهندسی
همکاری با مشاوران و سازندگان جهت مشارکت در برنامه‌ریزی و مدیریت ساخت طرح‌های عمرانی
همکاری با مؤسسات آموزشی جهت ارائه دروس مهندسی ساخت و انتقال تجارب
همکاری با مؤسسات مدیریت پروژه جهت انجام پروژه فولاد و بتن در سطح کلان و جامع‌نگر
منابع
-
ستوده بیدختی، امیرحسین، 1394، کاربرد مدل‌سازی اطلاعات ساختمان در فاز اجرای پروژه‌های ساخت، کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین در مهندسی عمران، معماری، محیط‌زیست و مدیریت شهری، تهران، مؤسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا
-
انجمن مدیریت پروژه. پیکره دانش مدیریت پروژه. ترجمه‌ی حسین اصولی، احسان نجابت، علی بیاتی، حسین ناصری، علی افخمی. شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ۲۰۰۰
-
ستوده بیدختی، امیرحسین، ۱۳۹۳، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران، مؤسسه ایرانیان، انجمن معماری ایران
نوشته شده توسط بخش تحریریه مهندسین مشاور آرشکو