استانداردهای طراحی روشنایی سوله
Gallery
استانداردهای طراحی روشنایی سوله

استانداردهای طراحی روشنایی سوله

مکان های صنعتی مانند سوله ها اغلب پر از کارگران مختلف هستند که وجود روشنایی کافی در سوله، موجب افزایش عملکرد، بهره وری و کیفیت کارشان خواهد شد. برای طراحی روشنایی سوله، لازم است چندین نکته را پیش از شروع بررسی کنید.

نکات قابل بررسی

چقدر در سوله خود وقت می گذرانید: اگر تنها دلیل استفاده شما از سوله، نگه داری ابزار های کاری است، نیازی به روشنایی با کیفیت و طولانی مدت ندارید؛ اما اگر از سوله برای انجام کار های مختلف بهره می برید و نقش کارگاه را برای شما دارد، لازم است طراحی روشنایی سوله را جدی بگیرید.
بررسی نور فعلی سوله: منظور از بررسی نور فعلی، در نظر گرفتن نور های طبیعی سوله است. به عنوان مثال وجود پنجره یا درب در سراسر سوله می تواند موثر واقع شود. اگر سوله شما پنجره دارد، مقدار نورگیری آن را نیز بررسی کنید.
مکان جغرافیایی: برای طراحی سوله، لازم است محل قرار گیری آن را نیز به طور موثر بررسی کنید. آیا سوله شما در شهری قرار دارد که اغلب آفتابی است و نور خوبی دارد؟ یا بلعکس، اغلب ابری است و رطوبت خوبی دارد؟
کاربرد سوله: یکی دیگر از موارد بسیار مهم در طراحی روشنایی سوله، نحوه استفاده از مکان است. به عنوان مثال اگر از آن به عنوان مکانی پر از مواد اشتعال پذیر استفاده می کنید، لازم است از چراغ های ال ای دی پر قدرت دوری کنید، یا چراغ هایی که شعله های پوشیده نشده دارند را در آن محل استفاده نکنید تا امنیت شما و سوله به خطر نیفتد.
بودجه: توان مالی شما می تواند گزینه های در دسترس را محدود تر کند و انتخاب را برای شما ساده تر کند.
اهمیت نور: اگر در ساعات روز کار می کنید و تنها به روشنایی ضعیفی برای بهبود کار احتیاج دارید، در نتیجه نور آن چنان اهمیتی برای تان ندارد. این فاکتور گزینه های شما را نسبت به هنگامی که در شب کار می کنید و به روشنایی قوی تری احتیاج دارید، بسیار متفاوت می کند.

گزینه های در دسترس

برای طراحی روشنایی سوله، لازم است به گزینه های موجود با دقت بیش تری توجه کنید. در کل شما می توانید از دو نوع نور در ایجاد روشنایی موثر استفاده کنید.

روشنایی مصنوعی

پیش از در نظر گرفتن انواع نور مصنوعی به سوالات زیر پاسخ دهید و موارد ذکر شده را در نظر بگیرید.

ابتدا باید با توجه به اصل بهره وری انرژی الکتریکی، به دنبال به صرفه ترین و کاربردی ترین روشنایی در منطقه خود باشید.
در مرحله بعد، دوام آن را بررسی کنید تا خیالتان از طولانی بودن عمر آن آسوده شود.
آیا برای نصب آن ها به فرد متخصص نیاز دارید؟
آیا به سیم کشی خاصی برای روشن کردن آن ها احتیاج است یا به وسیله باطری کار می کنند؟
آیا نصب آن ها امنیت سوله و محصولات شما را به خطر نمی اندازد؟

انواع روشنایی های مصنوعی

بعد از بررسی سوالات بالا، حال نوبت به در نظر گرفتن گزینه های در دسترس می رسد.

لامپ ها

استفاده از لامپ ها در طراحی روشنایی سوله بسیار به صرفه است؛ زیرا از قیمت خوبی برخوردارند و به راحتی حمل می شوند. همچنین در انواع و اشکال مختلفی عرضه خواهند شد تا کار نصب و جای دهی آن ها ساده تر شود.

لامپ های هالوژن: این لامپ ها بسیار قدرتمند هستند و در کنار روشنایی قوی، گرمای قابل توجهی را نیز برای تان به ارمغان می آورند. به همین دلیل است که نباید در کنار مواد آتش زا نصب شوند.
لامپ های ال ای دی: این مورد تنوع بسیار زیادی دارد و دست شما را در انتخاب باز می گذارد. همچنین بسیار با دوام است و عملکرد با کیفیتی را نیز عرضه خواهد کرد. برای استفاده در سوله باغ ها پیشنهاد می شود، اگر چه ممکن است در اطراف، سایه ایجاد کند که با قرار دهی تعداد لامپ های بیش تر، می توانید با این مورد نیز مبارزه کنید.

روشنایی ۲۴۰ ولت

با استفاده از این نوع روشنایی که به عنوان برق اصلی نیز شناخته می شود، می توانید امکانات بسیار زیادی را برای خودتان خلق کنید. البته لازم به ذکر است که کمی گران است و باید هزینه زیادی را برای آن در نظر بگیرید.

لامپ های ایمنی

اگر هدف شما از طراحی روشنایی سوله، ایجاد امنیت در آن است، انتخاب های بهتری نیز خواهید داشت. به عنوان مثال برای حفظ امنیت سوله باغ خود می توانید از لامپ های حسگر بهره ببرید که در ساعات شب، روشن و در ساعات روز خود به خود خاموش می شوند یا نمونه های دیگر که با حرکت افراد روشن و به محض بی حرکت ماندن خاموش خواهند شد.

پنل های خورشیدی

اگر آفتاب به طور مستقیم به سوله شما می تابد؛ اما راهی برای وارد شدن به آن پیدا نمی کند، می توانید از پنل های خورشیدی بهره ببرید. ساده ترین نمونه این پنل ها قادر به تغذیه یک باطری ۱۲ ولتی است که این مقدار، برای روشن کردن چندین لامپ ال ای دی و شارژ دستگاه های مورد نیازتان کافی است.

لازم به ذکر است که در طراحی روشنایی سوله، به محل قرار گیری پنل ها دقت کنید. بهترین مکان بر روی سقف سوله ها و به سمت جنوب است تا بیش ترین آفتاب را دریافت کند و لامپ های شما را روشن نگه دارد.

روشنایی طبیعی

اگر به هر دلیلی قادر به نصب نور مصنوعی نیستید، پیشنهاد ما استفاده از روشنایی های طبیعی در طراحی روشنایی سوله است؛ زیرا بسیار ارزان هستند و حتی می توان گفت قسمت عظیمی از آن مجانی است.

عوامل اثر گذار در روشنایی طبیعی:

تعداد پنجره های موجود بر روی دیوار یا سقف ها
وجود پرده های مختلف
موانع طبیعی مانند پوشش گیاهی نیز می تواند در کاهش روشنایی طبیعی اثرگذار باشد.
مکان جغرافیایی سوله شما
بهتر است در ها و پنجره ها را به سمت تابش نور خورشید قرار دهید تا روشنایی طبیعی را به حداکثر برسانید.
یکی از فاکتور های موثر در طراحی روشنایی سوله، طراحی سقف آن است؛ زیرا به طور مستقیم در میزان دریافت نور طبیعی تاثیرگذار است. هر چقدر تعداد پنجره های سقفی بیش تر باشد، نور دریافتی نیز افزایش خواهد یافت.

By author|2022-05-18T13:53:50+04:30ژانویه 20th, 2022|articles|بدون ديدگاه

اطلاعات بیشتر

درباره اصول طراحی تونل سازی چه می دانید؟
Gallery
درباره اصول طراحی تونل سازی چه می دانید؟

درباره اصول طراحی تونل سازی چه می دانید؟

طراحی تونل برای مهندسان همیشه یک چالش سخت بوده است. تونل های کم عمق زیر شهر ها به دلیل وجود ساختمان ها، پل ها، معابر مهم، آثار باستانی و غیره همیشه باید با دقت طراحی شوند. هنگام طراحی تونل باید پارامتر های مهمی مانند ارتعاشات و نشست های زمینی در سطح و بخش های دیگر تونل های زیرزمینی در نظر گرفته شوند تا بتوان طراحی دقیق و مطمئنی داشت. تونل های شهری اغلب در خاک هایی ساخته می شوند که اضافه بار کمی دارند. در صورتی که از اصول طراحی تونل استفاده نشود، خطر فروپاشی و تغییر شکل تونل همیشه وجود خواهد داشت. این اتفاق بسیار خطرناک است و حتی بر ساختمان های اطراف تونل نیز تاثیر خواهد گذاشت. برای مثال، در تونل های قدیمی با خواص توده سنگی کم، شرایط فشرده و وزن زیاد بار های اطراف تونل می تواند پایداری تونل را به خطر بیندازد و منجر به ریزش آن شود. ما در این مقاله به طور کامل در مورد اصول طراحی تونل صحبت کرده ایم. در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

موارد مورد نیاز برای تونل سازی

در طراحی تونل باید به طور جامع، اصول علمی محیط انسانی، مطالعات زمین، شکل زمین، خطرات زمین شناسی و خود زمین شناسی، هیدرولوژی، هواشناسی و حجم ترافیک را در نظر گرفت تا بتوان یک تونل ایمن ساخت.

در انتخاب مکان تونل نیز باید علوم توپوگرافی، ژئومورفولوژِی، زمین شناسی، هواشناسی، علوم انسانی و اجتماعی و محیط زیست را در نظر گرفت تا بتوان تراز افقی و عمودی طرح محور و موقعیت دهانه تونل را طراحی کرد و مکان مناسب آن را انتخاب کرد. در اصول طراحی تونل، باید خطوط افقی و عمودی خارج و داخل تونل را بسیار دقیق طراحی کرد تا بتوان الزامات ایمنی را رعایت کرد؛ زیرا تونل ها بخش مهمی از مهندسی بزرگراه ها هستند و باید طراحی آن ها در کل فرآیند ساخت بزرگراه لحاظ شود.

اصول تونل زنی

تونل سازی به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود: دسته اول تونل های کم عمق و دسته دوم تونل های عمیق هستند.

از رایج ترین نمونه تونل های کم عمق می توان به تونل های مترو در شهر های بزرگ اشاره کرد. اصول طراحی تونل مترو کمی پیچیده است. این تونل ها به این علت کم عمق شناخته می شوند که بین 15 تا حداکثر 25 متر از سطح زمین فاصله دارند. البته بعضی از ایستگاه های مترو هستند که حتی تا 35 متر نیز عمق دارند؛ ولی این تونل ها نیز جزء تونل های کم عمق هستند.

انواع شکل تونل

برای درک بهتر تونل کم عمق و عمیق می توانیم یک مثال ساده بزنیم. یک بزرگراه کوهستانی داریم که در آن، تونل های مختلفی وجود دارد. در چنین حالتی برای ساخت تونل، قسمتی از کوه را سوراخ می کنند. در بسیاری موارد ارتفاع روباره این تونل ها چیزی بین 120 تا 150 متر است. این ارتفاع حتی تا 1000 متر نیز پیش می رود.

اولین کسی که اصول طراحی تونل مدرن را پایه گذاری کرد و توانست تونل های کم عمق را از تونل های عمیق متمایز کند، شخصی به نام بری بود.

arch effect در تونل سازی

در طراحی تونل ها از عاملی به نام خطوط جریان استفاده می شود. خطوط جریان رودخانه در اثر برخورد با پایه پل دچار انحراف می شوند. این منحرف شدن از مسیرشان باعث افزایش سرعت آن ها می شود. این افزایش سرعت نیز باعث می شود تا توده های سنگ در طول راه جا به جا شوند و یک حفره را به وجود بیاورند. حال در اینجا است که جریان به صورت کانال در اطراف پایه پل جریان می یابد. در این حالت است که یکی از اصول طراحی تونل اهمیت پیدا می کند. هنگامی که یک ناحیه تنش به وجود می آید؛ لازم است تا اطراف آن گودبرداری شود. به روندی که با آن جریان رودخانه را کانال کشی می کنند arch effect می گویند.

در اصول طراحی تونل، arch effect را نیز می توان وابسته به تنش های موجود در آن دانست. arch effect می تواند بسته به نوع و اندازه تنش ها به سه حالت وجود داشته باشد. این سه حالت عبارت هستند از:

حالت اول می تواند نزدیک به پروفیل تونل رخ دهد.
حالت دوم می تواند دور از پروفیل تونل رخ دهد .
حالت سوم نیز می تواند هیچ کدام از این دو نباشد که بحثی جداگانه دارد و نیاز به یک مقاله کامل برای توضیح دارد و در چندین خط نمی توان آن را شرح داد.

حالت اول

حالت اول زمانی اتفاق می‌افتد که توده سنگ های اطراف تونل در برابر جریان تنش منحرف مقاومت کند و از نظر استحکام و تغییر شکل به صورت کشسانی پاسخ دهد.

حالت دوم

در حالت دوم به دلیل ضعیف بودن توده های سنگی، امکان مقاومت در برابر جریان آب رودخانه وجود ندارد. در اینجا به علت نبودن مقاومت در برابر جریان تنش، نسبت به حجم زمینی که درگیر شده است، پدیده پلاستی شدن (فرآیندی که در آن یک ماده جامد فراتر از نقطه شکست خود تغییر شکل می دهد.)، غیرالاستیک و انعطاف پذیری رخ می دهد. حالت دوم در اکثر اوقات موجب افزایش حجم زمین مورد استفاده می شود. این افزایش حجمی که به صورت شعاعی رشد می کند، باعث کانال کشی تنش ها به سمت بیرون از توده سنگ می شود و تا زمانی که حالت تنش سه محوری با خواص مقاومتی توده سنگ سازگار شود، ادامه خواهد داشت. در این شرایط نیز arch effect دور از خط حفاری و زمین اطراف تونل که به حالت پلاستی دچار شده اند تشکیل می شود. در این قسمت از اصول طراحی تونل باید گفت که این مورد موجب می شود تا با استحکام به وجود آمده بتوان به پایداری تونل کمک کرد. در صورتی که در پایداری تونل اختلال ایجاد شود؛ این اختلال می تواند موجب تغییر شکل تونل شود که تغییر شکل تونل می تواند برای حفاران بسیار خطرناک باشد. پس با همین arch effect و اقدامات حمایتی مناسب می توان کاری کرد تا این ریسک به حداقل برسد. پدیده هایی مانند پلاستیک سازی اطراف تونل را می توان محدود کرد، و شکل گیری arch effect را با وسایل طبیعی ایجاد کرد تا از پایداری کامل تونل اطمنیان حاصل شود.

جمع بندی

در این مقاله در مورد اصول طراحی تونل صحبت کردیم. فهمیدیم که یکی از عوامل بسیار مهم در تونل سازی arch effect است که در شرایط مختلفی می توانیم از آن استفاده کنیم. امیدواریم که این مقاله به شما کمک کرده باشد.

By author|2022-01-18T14:12:52+03:30ژانویه 18th, 2022|articles|بدون ديدگاه

اطلاعات بیشتر

پروژه های عمرانی چیست ؟
Gallery
پروژه های عمرانی چیست ؟

پروژه های عمرانی چیست ؟

در وهله نخست، لازم است لغت پروژه را بررسی کنیم و معنای آن را دریابیم و بدانیم پروژه های عمرانی چیست . پروژه، به چندین بخش متفاوت گفته می شود و زمانی که وظایف تمامی بخش ها به ترتیب صورت گیرند، می توان گفت پروژه ای به اتمام رسیده است. اغلب پروژه ها در مدت زمان طولانی اجرا می شوند و تا هنگامی که به نتیجه ای ملموس دست یابند، ادامه خواهند یافت. البته لازم به ذکر است که مجموعه ای از پروژه ها نیز وجود دارند که به دنبال هم انجام می شوند تا به پشتیبانی یکدیگر بپردازند. در این صورت پروژه ما، به طور مستمر یا مکرر ادامه پیدا خواهد کرد تا نتیجه آن مداوم و همیشگی باشد.

در ادامه پاسخ به این سوال که پروژه های عمرانی چیست ، باید گفت که این گونه پروژه ها، اغلب در رابطه با ساخت و ساز هستند و تحت نظر یک فرآیند کاملا سازماندهی شده به نو سازی، باز سازی، ایجاد زیر ساخت ها یا ساختن یک ساختمان کامل می پردازند. پروژه های عمرانی اغلب به دلیل یک نیاز کلی شکل می گیرند و با توجه به امکانات مالی، نیاز سنجی و طراحی، به اجرا در می آیند و ادامه پیدا می کند.

همان گونه که در پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست ذکر شد، اغلب پروژه های عمرانی یک مرتبه صورت می گیرند و وظیفه تیم اجرایی، ارائه یک پروژه منحصر به فرد و کاربردی است و پس از اتمام پروژه تیم منحل می شود و ممکن است اعضای آن دیگر با یکدیگر همکاری نکنند. به همین دلیل تجربیات پروژه قبل، به ندرت به پروژه بعدی انتقال می یابد. برخی موارد از این قاعده پیروی نمی کنند، از جمله پروژه های تکراری مانند ساخت یک آپارتمان یا مجتمع های تجاری بزرگ.

تقسیم بندی کلی پروژه های عمرانی

پروژه های عمومی
پروژه های خصوصی

پروژه های عمومی، اغلب متعلق به دولت ها است و نیاز های مالی پروژه نیز توسط آن نهاد تامین خواهد شد. همچنین برای پاسخ دقیق تر به سوال پروژه های عمرانی چیست، لازم به ذکر است که روند پیشروی این گونه پروژه ها نیز توسط دولت بررسی می شود و عموما شامل پل ها، جاده ها، سد ها، ، تونل ها، راه آهن ها، بیمارستان های عمومی، مدارس دولتی، زندان ها، کتابخانه های عمومی، پارک ها و …. هستند.

پروژه های خصوصی، دقیقا بر خلاف نمونه قبلی هستند و به وسیله یک یا چند فرد به طور خصوصی هدایت خواهد شد. همچنین تمامی حمایت های مالی و بررسی ها نیز توسط همان افراد صورت می گیرد و هیچ ارتباطی به دولت ندارد. این گونه پروژه های عمرانی، اغلب شامل شرکت ها، موسسات خیریه، مدارس خصوصی و بیمارستان ها می شوند.

مشاغل مرتبط با پروژه های عمرانی

در کل پروژه های بزرگ عمرانی، شامل چندین پروژه کوچک تر نیز هستند که همه آن ها به متخصصان حرفه ای در زمینه های مختلف نیاز دارند. در ادامه پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست ، چند نمونه از مشاغل مورد نیاز در پروژه های مختلف را برایتان معرفی خواهیم کرد.

مدیریت پروژه: برای شروع یک پروژه موفق، باید مدیری لایق را انتخاب کرد. اغلب اوقات مدیر یا مشاور اصلی پروژه، توسط مهندسان و مشاوران مختلف پشتیبانی خواهد شد.
معماری: برای پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست ، لازم به ذکر است که معماران مسئولیت طراحی سازه های مختلف را بر عهده دارند. پروژه هایی را که به ساخت و ساز مرتبط هستند به طور دقیق طراحی و از نقطه شروع تا پایان پروژه، آن را هدایت و پشتیبانی می کنند.
برآورد هزینه های پروژه: متخصصانی که در این زمینه به فعالیت می پردازند، در حقیقت مسئول مسائل مالی و قراردادی پروژه هستند. این شغل جهت برآورد هزینه هایی مانند هزینه مواد، زمان، نیرو های مختلف کار و… شکل گرفته است و مسائل حقوقی و مرتبط با قرارداد ها را به سادگی بررسی خواهند کرد.

انواع پروژه های ساخت و ساز

برای پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست و در مطالب بالا ذکر شد که پروژه های ساخت و ساز را می توان با نام پروژه های عمرانی شناخت. اما نمونه های ساخت و ساز نیز شامل انواع مختلفی هستند که انتخاب هر یک از آن ها پروژه را به سمتی جدید هدایت خواهد کرد. پروژه های ساخت و ساز می توانند در رابطه با سازه های مسکونی، صنعتی، تجاری و… باشند. در ادامه مطلب چند نمونه را به طور دقیق، برایتان توضیح خواهیم داد.

پروژه های عمرانی تجاری

منظور از کلمه تجاری در این عبارت، ساخت ساختمان های متفاوت برای اهداف مختلف تجاری است. این گونه پروژه ها اغلب وسیع هستند و به نیروی کار زیادی احتیاج دارند. نمونه هایی از ساخت و ساز هار تجاری عبارت اند از:

رستوران ها: اغلب ساخت و راه اندازی یک رستوران الزامات خاصی دارد و لازم است تا طبق قوانین محلی و ایمنی های مرتبط با آشپزخانه صورت گیرد.
ساختمان های اداری: در ادامه پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست ، لازم است ذکر شود که گروه های عمرانی ممکن است یک ساختمان کوچک اداری یا یک آسمان خراش را بسازند، اما اغلب اوقات نحوه طراحی و ساخت نمونه های اداری یکسان است.

پروژه های مسکونی

در ادامه پاسخ به سوال پروژه های عمرانی چیست ، باید بدانید، ساختمان هایی که برای سکونت مردم طراحی و ساخته می شوند، به عنوان پروژه های مسکونی در نظر گرفته خواهند شد. این پروژه ها اغلب کوچک تر از نمونه های تجاری هستند. پروژه های مسکونی باید قوانین و مقررات محلی را در نظر بگیرند و از آن ها پیروی کنند.

آپارتمان ها: این گونه ساختمان ها از شایع ترین پروژه های مسکونی محسوب می شوند و با توجه به تعداد طبقات و واحد ها، نیروی کار آن نیز گسترش پیدا می کند.

پروژه های زیر ساختی

اگر برایتان سوال پیش آمده است که پروژه های عمرانی چیست ، لازم به ذکر است که اینگونه پروژه ها اغلب بر روی ساخت پل، فرودگاه ها، راه آهن، زیر ساخت های آبی، سیستم های مدیریت پسماند مثل فاضلاب و جاده ها تمرکز دارد.

پل ها: به دلیل پیچیدگی ساختار پل ها، به یک تیم دقیق و بودجه ای هنگفت احتیاج است و اگر هدف پروژه ساخت پل های جدید باشد، احتمالا چند مورد تعمیرات نیز انجام خواهد شد.

By author|2022-01-17T17:23:40+03:30ژانویه 17th, 2022|articles|بدون ديدگاه

اطلاعات بیشتر

بهسازی لرزه ای

:مقدمه

مقاوم‌سازی در علم نوين مهندسي عمران به معناي بالا بردن مقاومت يك سازه (ساختمان) در برابر نيروهاي وارده است. امروزه از اين اصـطلاح بيـشتر در مورد نيروي جانبي استفاده می‌شود. مقاوم‌سازی در مورد ساختمان‌های از پیش‌ساخته شده كاربرد دارد. اساساً براي ساختمان‌های در حال احداث رعايـت اصول و مقررات فني لازم می‌باشد و مقاوم‌سازی معناي خاصي در برندارد. لذا لازم است مخاطبين به اين امر مهم توجه داشته باشند كه وقتي صحبت از مقاوم‌سازی می‌شود، در مورد ساختمان‌های قديمي و جديد ساخته‌شده صحبت می‌شود و ساختمان‌هایی كه هنوز ساخته نشده‌اند در ايـن مقولـه مـوردبررسي قرار نمی‌گیرند

:تعریف

از ديدگاه علمي اصطلاح مقاوم‌سازی به‌طورقطع بالا بردن مقاومت در برابر نيروي زلزله نيست. بلكه منظور بهبود عملكـرد اجـزاء سـازه (ساختمان) در برابر نيروي زلزله است. به همين دليل اصطلاح بهسازي و در حالت خاص براي نيروي زلزله، بهسازي لرزه‌ای اصطلاح درست‌تری است. بهسازي در لغت به مفهوم اصلاح و اعاده وضع چيزي و در صنعت ساختمان به مفهـوم احيـاء يـا افـزودن قابليـت بهره‌برداری ساختمان و افزايش طول عمر مفيد آن است. به عبارت دقیق‌تر بهسازي به مجموعه تمهيدات و عملياتي گفته می‌شود كـه قابليـت انجام‌وظیفه يا وظايفي را در ساختمان ايجاد می‌کند كه سازه در وضع موجود قادر به انجام تمام و كمال آن‌ها نيست. بـشر كنـوني نمی‌تواند از وقوع زلزله جلوگيري نمايد؛ اما می‌تواند با بكار گيري يكسري روش‌ها از به وجود آمدن خسارات مالي و فجايع انساني و همچنين آسیب‌هایی كه ممكن است در طولانی‌مدت در اثر وقوع زلزله به وجود آيد جلوگيري نمايد. يكي از اين روش‌ها مقاوم‌سازی سازه‌ها در برابر زلزلـه اسـت

در بهسازی لرزه‌ای هدف، برابر ساختن ظرفیت سازه با نیاز لرزه‌ای است که می‌توان با افزایش ظرفیت سازه و یا با کاهش نیاز لرزه‌ای به این هدف رسید

افرایش ظرفیت سازه با افزایش سختی و مقاومت آن امکان‌پذیر است که به آن مقاوم‌سازی میگویند

…کاهش نیاز لرزه‌ای سازه نیز می‌تواند از طرق مختلف انجام شود مانند افزایش شکل‌پذیری، کاهش جرم، کاهش نامنظمی و استفاده از تکنولوژی‌های نوین طرح لرزه‌ای مانند استفاده از جداسازی لرزه‌ای، میراگرها و

در ارائه طرح بهسازی، مهندس بهساز بایستی به دو مقوله اجرایی و اقتصادی بودن طرح فوق‌العاده توجه کند. چراکه بهسازی لرزه‌ای حرکت بر لبه تیغ است

چنانچه مهندس بهساز در طرح خود از تمامی ظرفیت سازه استفاده نکرده باشد طرح توجیه اقتصادی خود را ازدست‌داده و نوسازی بر بهسازی ارجحیت میابد

لازم به ذکر است با استفاده از تحلیل‌های غیرخطی می‌توان از ظرفیت سازه به‌طور کامل استفاده کرد

:مراحل انجام مقاوم‌سازی به اين صورت است

م 1 .ابتدا بازرسي از ساختمان و ارزيابي اوليه و كيفي انجام می‌شود
م 2 . بازرسي كامل و مطالعات كمي: در اين مرحله احتمالاً انجام برخي آزمايشات يا کنده‌کاری‌ها در ساختمان ضروري است. در اين مرحله نياز يا عدم نياز ساختمان به مقاوم‌سازی مشخص می‌شود
.م 3 . ارائه طرح مقاوم‌سازی: پس از انجام مطالعات كمي و در صورت نياز، طرح مقاوم‌سازی ساختمان به‌صورت نقشه و دستور كار ارائه می‌شود

:م 4 . اجراي طرح مقاوم‌سازی

ممكن است در اين مرحله برخي از قسمت‌های ساختمان به‌صورت موقت تخليه شود. در ساختمان‌های شخصي بسته بـه نـوع سـاختمان و تعداد طبقات و … ممكن است نياز به تخليه كامل ساختمان باشد

:از ديدگاه علمي تمام ساختمان‌هایی كه بر اساس اصول و ضوابط حال حاضر آیین‌نامه‌های طراحي ساختمان‌ها اجرانشده‌اند نياز به مقاوم‌سازی دارند، كه خود دودسته‌اند

م 1 . آن‌هایی كه قبل از تدوين آیین‌نامه‌های مربوط طراحي و اجراشده‌اند و در زمان اجراي آن‌ها آیین‌نامه‌ها و مقررات موردنیاز در كشور وجود نداشت

م 2 . آن‌هایی كه در سال‌های اخير ساخته‌شده‌اند اما متأسفانه به دليل قصور كارفرمايان و عـدم اطـلاع آن‌ها از اصـول ساخت‌وساز، دسـت مهندسان متعهد را از كار كوتاه كرده (و می‌کنند) و به همين دليل مسائل فني لازم رعايت نمی‌شود و يا به دليل عدم دسترسي به مصالح و دانش فني مناسب (در روستاها و مناطق دورافتاده) امكان رعايت اصول فني وجود ندارد. از ديدگاه عملـي، امكـان مقاوم‌سازی تمـام این‌گونه ساختمان‌ها به لحاظ زمان، هزينه و راهكار اجرايي وجود ندارد، چراکه به‌این‌ترتیب تقریباً بايد تمام كشور را دوباره ساخت. بنابراين بايد مقاوم‌سازی را محدودتر كرد. در اين رابطه جا دارد ساختمان‌ها را به چهار دسته تقسيم كنيم

م 1 . ساختمان‌های حياتي كه به دليل نوع كاربري و استفاده‌ای كه دارند امكان انتقال تجهيزات را نداشته و از طرفي بايد عملكرد خود را بعد از زلزله نيز حفظ كنند، مانند مراكز درماني، ایستگاه‌های مخابراتي و تلويزيوني، مراكز امنيتي، پالایشگاه‌ها و

. م 2 . ساختمان‌هایی كه در حال حاضر شرايط خاصي ندارند اما بعد از زلزله به‌عنوان مراكز خدماتي و کمک‌رسانی موردنیاز می‌باشند و لازم است حتماً سرپا باشند مانند برخي سوله‌ها، مساجد، مدارس، مراكز مديريت كلان، مراكز مديريت بحران و

.م 3 . ساختمان‌هایی كه قبل و بعد از زلزله اهميت خاصي ندارند ولي در صورت آسيب تلفات جاني زيادي در پي خواهد داشـت، ماننـد مراکز عمومی، استاديوم، برج‌ها و

.م 4 . ساختمان‌های معمولي كه هیچ‌کدام از موارد فوق را شامل نمی‌شود، مانند منازل مسكوني، ساختمان‌های اداري و تجاري معمولي و…اهميت و نياز مقاوم‌سازی از ديدگاه كلان به ترتيب از شماره يك آغاز و تا شماره چهار كاهش پيدا می‌کند. مقاوم‌سازی دسته يـك و دو کاملاً به عهده و وظيفه دولت می‌باشد. دسته سوم بين دولت و كارفرمايان خصوصي (مردم) مشترك بوده و دسته چهارم کاملاً بـه عهـده مردم می‌باشد. نكته مهم در اينجاست كه در مقاوم‌سازی دسته يك و دو تقریباً تأثیر مستقيم در كاهش تلفات زلزله نداشته و تنها مقاوم‌سازی دسته سه و چهار است كه در كاهش مستقيم تلفات زلزله نقش دارند؛ اما بديهي است كه هزينه و زمان لازم براي مقاوم‌سازی دسته سه و چهار به‌قدری زياد است كه عملاً اين امر را غیرممکن ساخته و به همين دليل است كه توجه دولت به دسته يك و دو و در موارد كمي به دسـته سوم معطوف شده است. درنتیجه به اينجا می‌رسیم كه در حال حاضر كه دولت دست‌به‌کار مقاوم‌سازی شده است بايد توجـه خـود را معطوف به ساختمان‌هایی بكند كه يا در دسته يك هستند و يا در دسته دو و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و مراكز شخصي بـه عهـده خـود افراد است و دولت صرفاً می‌تواند تسهيلات و قوانين لازم را در اختيار قرار دهد
روش و هزينه انجام مقاوم‌سازی: در حال حاضر در كشور ما تنها مرجع مقاوم‌سازی دستورالعملي است كه توسط سازمان مديريت و برنامه‌ریزی كشور با همكاري پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسي زلزله، تحت عنوان دستورالعمل بهسازي لرزه‌ای ساختمان‌های موجود تدوین‌شده است. متأسفانه روش اجراي اين دستورالعمل هنوز به‌طور كامل براي كارشناساني كه از آن استفاده می‌کنند مشخص نيست و هنوز مراكز
مختلف در خصوص نحوه استفاده از آن توافق ندارند و متخصصان امر به سليقه خود آن را اجرا می‌نمایند. هرچند سازمان مديريت با برگزاري دوره‌هایی سعي دارد آموزش‌های لازم را به كارشناسان بدهد، ولي براي ساختمان‌های شخصي هنوز تجربه مقاوم‌سازی كاملي وجود ندارد. اگرچه مراجعه به مهندساني كه قبلاً اين كار را در پروژه‌های دولتي انجام داده‌اند می‌تواند مفيد باشد ارزیابی و بهسازی ساختمان موردبررسی قرار می‌گیرند

ملاحظه ویژگی‌های فنی

ویژگی‌های فنی ساختمان قبل از اقدام به هرگونه عملیات اجرایی بهسازی لرزه‌ای ساختمان باید توسط طراح و با هماهنگی کارفرما موردبررسی و ملاحظه قرار گیرند. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل: مشخصات اجزای سازه‌ای و غیر سازه‌ای ساختمان‌، سطوح خطر زلزله در محل ساختمان، نتایج اولیه‌ی ارزیابی مقاومت لرزه‌ای، تاریخچه‌ی بهره‌برداری گذشته و آینده‌ی ساختمان، ارزیابی نیاز و خواسته‌های بهره‌بردار، ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و مقررات و قوانین حاکم باشد

انتخاب هدف بهسازی لرزه‌ای ساختمان

انتخاب هدف بهسازی لرزه‌ای ساختمان از مراحل اولیه و درعین‌حال حائز اهمیت در فرآیند مطالعات بهسازی است. لازم است طراح با بررسی دقیق و اخذ دیدگا‌ه‌های بهره‌بردار و کارفرمای پروژه، توجه به میزان اهمیت و وضعیت کاربری حاضر و پس از بهسازی ساختمان‌، ضمن ارائه گزارش فنی لازم، هدف بهسازی را انتخاب و پیشنهاد نماید. پس از ارائه گزارش فنی مبنی بر دلایل انتخاب هدف بهسازی، موارد به تصویب کارفرما می‌رسد

نیاز یا عدم نیاز به بهسازی لرزه‌ای ساختمان

ساختمان‌هایی که یکی از شرایط زیر را داشته باشند نیازی به بهسازی لرزه‌ای ندارند. ساختمان‌هایی که مطابق مستندات و اطلاعات وضعیت موجود، با توجه به درجه‌ی اهمیت آن‌ها بر اساس آخرین ویرایش استاندارد ۲۸۰۰ ایران طراحی و با نظارت و مستندات کافی اجراشده باشند، نیازی به ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ‌ندارند، مگر آنکه درجه‌ی اهمیت فعلی آن‌ها بیش از میزان مفروض در طراحی اولیه‌ی آن‌ها بوده‌ یا سطح خطر زلزله موردنظر از سطح خطر موجود در طراحی اولیه مطابق آن استاندارد بیشتر باشد

راهبردهای بهسازی لرزه‌ای ساختمان

هدف بهسازی با به کار بستن معیارهای بهسازی لرزه‌ای ساختمان بر اساس راهبردی که نواقص ملاحظه شده در تحلیل لرزه‌ای را برطرف نماید، حاصل می‌شود. هر معیار بهسازی باید به‌طور توأم با دیگر معیارهای بهسازی مورد ارزیابی قرار گیرد به‌نحوی‌که سازه موجود مستقلاً از تأمین سطح عملکرد موردنظر ساختمان برای سطح خطر لرزه‌ای انتخابی در قالب طرح بهسازی، اطمینان دهد. با اتخاذ روش کلی و راهبرد بهسازی لرزه‌ای و به کار بستن معیارهای بهسازی می‌توان به سطح عملکرد موردنظر ساختمان و تأمین هدف بهسازی دست‌یافت

راهبردهای زیر را می‌توان به‌صورت منفرد یا در ترکیب با یکدیگر برای بهسازی لرزه‌ای ساختمان به کار گرفت

‌اصلاح موضعی اجزای سازه که دارای عملکرد نامناسبی در زلزله هستند‌

—حذف یا کاهش بی‌نظمی در ساختمان موجود‌

-تأمین سختی جانبی لازم برای کل سازه‌

-تأمین مقاومت لازم برای کل سازه‌

-کاهش جرم ساختمان‌

-به‌کارگیری سیستم‌های جداساز لرزه‌ای‌

-به‌کارگیری سیستم‌های غیرفعال اتلاف انرژی‌

-‌تغییر کاربری ساختمان

-تحلیل خطر و تعیین زلزله تعیین‌کننده

تحلیل خطر احتمالی با انتگرال‌گیری تلفیقی از مدل‌های احتمالی چشمه‌های لرزه‌ای و پارامترهای لرزه‌خیزی و رابطه‌‌ کاهندگی انجام می‌شود تا منحنی خطر (احتمال فرا گذشت برحسب پارامتر حرکت قوی زمین) به دست آید

‌انتخاب و اعتبارسنجی نرم‌افزار مناسب برای انجام فرآیند انتگرال‌گیری تحلیل خطر –

مدل‌سازی مناسب کلیه منابع انتشار عدم قطعیت‌های ذاتی و تصادفی و در نظر گرفتن تأثیر آن‌ها –

تحلیل حساسیت نتایج تحلیل خطر به منابع عمده عدم قطعیت –

‌- تحلیل تفکیک لرزه‌ای به‌منظور تعیین زلزله تعیین‌کننده در ساختگاه –

برآورد شتاب طرح در سطوح خطر ۱ و ۲ –

تهیه طیف طبق روش موردنظر –

سیستم سازه‌ای و پیکربندی ساختمان

اطلاعات مربوط به سیستم سازه‌ای و پیکربندی ساختمان موجود شامل نوع، هندسه، ابعاد مقاطع، تعداد و آرایش میلگرد در مقاطع بتنی، جزئیات اتصال اعضا و اجزای سیستم باربر ثقلی و جانبی و همچنین اجزای غیر سازه‌ای که مؤثر در میزان سختی و مقاومت سازه هستند، باید جمع‌آوری شود. همچنین اعضای اصلی و غیر اصلی سازه باید تعیین و اطلاعات موردنیاز هر نوع با جزئیات کافی برای مدل‌سازی و تحلیل سازه جمع‌آوری و ارائه شود.

روش‌های آزمایش برای ارزیابی و مطالعات بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌ها

ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای و انجام مطالعات بهسازی لرزه‌ای ساختمان نیازمند در اختیار داشتن اطلاعات کافی متناسب با ضوابط هر مرحله است. اطلاعات موردنیاز در دو گروه اصلی قرار دارند‌.

م 1 .اطلاعات مربوط به خصوصیات لرزه‌ای ساختمان شامل زمان تناوب و نسبت میرایی

م 2 .اطلاعات مربوط به مشخصات مصالح به‌کاررفته در سازه ساختمان

تعیین خصوصیات لرزه‌ای ساختمان

اگرچه با توجه به امکانات نرم‌افزاری موجود و ضوابط ارائه‌شده در آیین‌نامه‌ها امکان محاسبه‌ی زمان تناوب هر نوع سازه به‌صورت تحلیلی وجود دارد و نسبت میرایی ساختمان نیز بسته به نوع سازه، اتصالات و مصالح آن از مراجع مربوطه قابل‌استخراج است، لیکن درصورتی‌که بسته به شرایط ساختگاه، حساسیت پروژه و امکانات کارفرما، تعیین خصوصیات لرزه‌ای واقعی ساختمان‌ها ضرورت یابد، می‌توان با استفاده از روش ثبت ارتعاشات محیطی در این خصوص اقدام نمود. بدیهی است آزمایش باید با استفاده از دستگاه کالیبره شده مورد تائید و توسط افراد باتجربه انجام پذیرد و اطلاعات ثبت‌شده توسط کارشناس مجرب با استفاده از نرم‌افزار مربوطه تحلیل و نتیجه‌گیری شود

مدل‌سازی تحلیلی ساختمان

اطلاعات جمع‌آوری‌شده از بررسی وضعیت موجود ساختمان باید در تهیه‌ی مدل تحلیلی ساختمان و برآورد رفتار لرزه‌ای آن مورداستفاده قرار گیرد. هرگاه در بازرسی وضعیت موجود، هیچ‌گونه خسارت، تغییر و یا انحرافی در مقایسه با نقشه‌های اجرایی مشاهده نشود، در مد‌ل‌سازی، مقاطع اعضا کاملاً مطابق با نقشه‌های اجرایی در نظر گرفته خواهند شد؛ اما در صورت وجود تفاوت و یا موجود نبودن نقشه‌های اجرایی، مبنای مد‌ل‌سازی بر اساس ابعاد اندازه‌گیری شده در بازرسی وضعیت موجود خواهد بود

:نتیجه‌گیری
ازآنچه گذشت نتيجه می‌شود كه به دلايل مختلف، ترميم، تعمير و تقويت سازه‌ها ضرورت می‌یابد و به كمك ايـن عمليـات می‌توان از سرعت پير شدن سازه‌ها كاسته، از تنزل حاشيه ايمني و قابليت بهره‌برداری آن‌ها جلوگيري نمود و عمر مفيدشان را افـزايش داد. امـا بايـد توجه داشت عليرغم اينكه اين عمليات كارساز بوده و از طريق انجام آن‌ها افزايش حاشيه ايمني و تقليل سرعت پير و كهنه شـدن سـاختمان ميسر است، ولي به‌طورکلی، عملیات‌ترمیم، تعمير و تقويت و بازسازي عمدتاً جنبه زدوخوردی دارد و معمولاً بـسيار دست‌وپا گيـر، طولاني و پرخرج است و با توجه به اينكه عمليات به عوامل متعددي بستگي دارد، كه برخي از عوامل مزبور تا قبل از شروع عمليات اجرايي قابل حدس و شناسايي نيستند، اغلب نمی‌توان پيشاپيش مدت‌زمان لازم براي انجام عمليات و هزينـه مربوطـه را به‌درستی بـرآورد نمـود
مجموعه اين نكات منفي ايجاب می‌نماید كه برخورد با عمليات بهسازي، بااحتیاط انجام گيرد و سعي گردد نياز به عملیات‌ترمیم، تعمير و تقويت سازه ساختمان‌ها به حداقل رسانده شود. براي اين منظور بايد از لحظه شروع طراحي مسئله كهنه شدن ساختمان مدنظر باشد

:مراجع
.م 1 . دكتر مهدي قاليبافيان، چگونگي رفع نواقص و معايب به وجود آمده در سازه‌های بتني، چهارمين دوره آموزش مباني مهندسي زلزله
. م 2 . دكتر علي صدر ممتازي، جزوه درسي ترميم ساختمان، دانشگاه گيلان، دانشكده فني
. م 3 . احسان ثابت، مجيد زماني، احسان نبوتي، سراب مقاوم‌سازی، اولين همايش بین‌المللی مقاوم‌سازی لرزه‌ای
م 4 . محمدرضا معيني، سيد محمدمهدی غفوري، بررسي آسیب‌های اجتماعي و بزهكاري جوانان پـس از زلزلـه و ضـرورت انجـام عمليـات مقاوم‌سازی، اولين همايش بین‌المللی مقاوم‌سازی لرزه‌ای
م 5 . سيد محمدمهدی غفوري، محمدرضا معيني، جلوگيري از اختلالات رواني و استرس در افراد بحران‌زده از طريق مقاوم‌سازی و مديريت قبل از بحران، اولين همايش بین‌المللی مقاوم‌سازی لرزه‌ای

By archco|2021-08-22T12:15:38+04:30اکتبر 25th, 2017|articles, Uncategorized|بدون ديدگاه

اطلاعات بیشتر